Wegwijzer
De mantelzorgconsulent ondersteunt u bij uw taak als mantelzorger. U kunt haar allerlei vragen stellen, bijvoorbeeld over hulp thuis, vervoer, hulpmiddelen, geldzaken, werk, wonen en vrije tijd. Indien gewenst krijgt u praktische ondersteuning bij zaken die u moet regelen. Denk hierbij aan het wegwijs maken in financiële regelingen of hulp bij het aanvragen van thuiszorg. De mantelzorgconsulent werkt samen met andere organisaties en weet precies hoe u verschillende aanvragen in kunt dienen.
Heeft u vragen? Misschien vindt u hieronder al een antwoord.
Hoe vraag ik zorg/hulp aan en waar moet ik zijn?
Als u hulp nodig heeft, bijvoorbeeld een rolstoel, vervoer op maat, hulp bij het huishouden of een woningaanpassing, dan vraagt u dit aan bij de gemeente (Wmo). Dit heet een voorziening aanvragen. Heeft u informatie, advies en/of ondersteuning nodig op het gebied van opvoeden, welzijn, zorg, werk en inkomen, dan kan het wijkteam u ondersteunen. In de gemeente Ridderkerk zijn drie wijkteams actief.
Welke handelingen mag je doen als mantelzorger?
Voordat je als mantelzorger besluit om zorghandelingen van de zorg over te nemen, moet je wel weten welke mogelijke gevolgen, risico’s en voordelen daarbij horen. Want wat als er iets fout gaat? Wie is dan verantwoordelijk.
klik hier voor de keuzehulp van MantelzorgNL
Zorgkosten opgeven bij belastingaangifte
Hebt u in 2023 kosten gemaakt voor ziekte of invaliditeit? Kijk dan in de lijst of u deze zorgkosten mag aftrekken in uw belastingaangifte.
Vergoedingen vanuit de zorgverzekering
Om mantelzorgers te ondersteunen, zijn er vanuit de aanvullende zorgverzekering verschillende vergoedingsmogelijkheden voor vervangende zorg, mantelzorgmakelaar en mantelzorgcursussen. Kijkt u op de website van uw eigen zorgverzekering wat er voor u mogelijk is. Nieuwsgierig naar andere verzekeringsmaatschappijen? Bekijk een overzicht van vergoedingen op de website van Zorgwijzer.
Is er een landelijke organisatie voor mantelzorgers?
Ja, MantelzorgNL. MantelzorgNL is de landelijke vereniging die opkomt voor iedereen die zorgt voor een naaste. MantelzorgNL behartigt hun belangen op landelijk, provinciaal en regionaal niveau.
Welke financiële regelingen zijn mogelijk?
Als mantelzorger kunt u te maken krijgen met verminderde inkomsten en extra uitgaven. Er zijn veel verschillende regelingen waar u als mantelzorger mee te maken kunt krijgen. MantelzorgNL zet deze voor u op een rijtje.
Met welke wetten en regels heb ik als mantelzorger te maken?
Heeft de persoon die u verzorgt professionele zorg of ondersteuning nodig? Dan krijgt u te maken met verschillende wetten, zoals de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) of de Zorgverzekeringswet (Zvw). Lees hier meer over.
Respijtzorg
Respijtzorg wordt vertaald als het tijdelijk overdragen van de zorg. Zodat mantelzorgers naast het zorgen tijd hebben voor andere belangrijke dingen in het leven zoals werk, studie, gezin, familie, vrienden en ontspanning. We noemen het ook wel vervangende mantelzorg. Door respijtzorg kunnen mantelzorgers hun eigen leven beter in balans houden en de zorg voor hun naaste langer volhouden.
Er bestaan verschillende vormen van respijtzorg. De opvang kan zowel buitenshuis als thuis worden verzorgd. Uitgevoerd worden door een beroepskracht, een vriend(in) of familielid of een vrijwilliger en incidenteel of structureel zijn. Ook kan het gaan om een gezamenlijke vakantie van de mantelzorger en de zorgvrager, waarbij de zorg wordt overgenomen.
Respijtzorg is soms gratis, bijvoorbeeld als het vrijwilligerswerk is. Als er wel kosten aan verbonden zijn, kan de mantelzorger die mogelijk vergoed krijgen: Bekijk wetten en financiering.
Respijtzorg is méér dan alleen het overdragen van zorg.
Wij zijn altijd blij als het een mantelzorger lukt om even de zorg uit handen te geven. Maar als het dan niet lukt om ook op te laden, dan heeft het eigenlijk niet zoveel zin. Wij streven er dus naar dat u ook respijt “in uw hoofd” heeft. Even daadwerkelijk de zorgen loslaten en dus ook niet piekeren. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Wij proberen u hiermee te helpen door bijvoorbeeld de creatieve workshops, wandelingen en respijtuitjes aan te bieden. Voor sommige mensen werkt mindfulness heel goed of sporten. Soms is een stilteplekje in huis waar u zich terug kunt trekken ook voldoende. Door even tussendoor adem te halen kunt u stress en lichamelijke klachten bij uzelf voorkomen. De boog kan niet altijd gespannen staan…
Zoek uw eigen weg, maar gun uzelf RESPIJT!
Mantelzorgwoning
Een mantelzorgwoning is een zelfstandige woning op het terrein van je eigen huis. Deze woning is bedoeld voor degene die je verzorgt. Maar je kunt ook zelf in een mantelzorgwoning wonen. In dat geval woont degene die je verzorgt in het bijbehorende huis.
Een kangoeroewoning is een andere constructie. Dan woon je met 2 wooneenheden onder hetzelfde dak. Vaak heb je dan ook hetzelfde adres; soms geeft een gemeente wel een apart huisnummer af.
In veel gevallen is er geen omgevingsvergunning nodig voor het plaatsen van een mantelzorgwoning. Als je aan de voorwaarden voldoet, is een mantelzorgwoning, zoals dat heet: vergunning vrij.
Zo moet de mantelzorgwoning altijd op je achtererf staan, is er een maximale omvang (afhankelijk van je perceel en hoeveel andere bijgebouwen er al zijn) en mogen er niet meer dan 2 personen in wonen. Zoals al gezegd, moet er wel sprake zijn van mantelzorg.
Je kunt ook van een bestaand bijgebouw (schuur/garage) een mantelzorgwoning maken. Ook daarvoor is geen vergunning nodig.
Vraag bij de gemeente na hoe de regels precies zijn. Zo moet u wel gewoon voldoen aan het Bouwbesluit. Woont u in een rijks beschermd stadsgezicht of is uw pand een monument? Dan heeft u meestal wel een omgevingsvergunning nodig voor de bouw van een mantelzorgwoning.
De mantelzorgwoning is een apart WOZ-object en zal daarmee een eigen WOZ-waarde krijgen. Afhankelijk van wie de eigenaar is, krijgen de bewoners van de mantelzorgwoning zelf de WOZ-aanslag; is de mantelzorgwoning van de eigenaar van het huis dan krijgt die de WOZ-aanslag. Je ontvangt dan dus 2 woz-bepalingen; voor je eigen huis en de mantelzorgwoning. Uitzondering is de situatie in het buitengebied, wanneer er bovenop de toegestane vierkante meters nog extra is bijgeplaatst voor de mantelzorgwoning. Die mantelzorgwoningen mogen namelijk nóoit blijven staan na afloop van de mantelzorgsituatie, en altijd weer in hun geheel verwijderd worden. Deze, altíjd tijdelijke, mantelzorgwoningen hebben de WOZ-waarde 0.
Dit staat in de Waarderingsinstructie die geldt vanaf 1 januari 2017.
De belangrijkste regels
- De mantelzorgwoning mag bewoond worden door maximaal één huishouden. Dit huishouden mag bestaan uit maximaal twee personen, van wie minstens één persoon mantelzorg ontvangt of verleent.
- Bij twijfels over de mantelzorgrelatie kan de gemeente vragen om een verklaring van een huisarts, wijkverpleegkundige of andere sociaal medisch adviseur.
- Als de mantelzorgrelatie eindigt, mag het bouwwerk niet langer gebruikt worden als woning. Je hoeft de woning dan in veel gevallen niet af te breken, maar je moet bijvoorbeeld wel de keuken en badkamer verwijderen of in ieder geval onklaar maken.
- Je mag alleen de begane vloer van de mantelzorgwoning gebruiken als leefruimte.
- Laat je een bestaand bouwwerk bij je huis ombouwen tot mantelzorgwoning? Dan hoeft de omvang hiervan niet te voldoen aan de voorwaarden voor vergunning vrij bouwen, mits de schuur/garage destijds natuurlijk legaal (met vergunning) gebouwd is.
- Je mag je achtererf niet vol bouwen met bijgebouwen. Het aantal vierkante meters aan bijgebouwen (schuur, garage, kippenhok, en ook de mantelzorgwoning) is gemaximeerd en afhankelijk van de grootte van je achtererf. Heb je al het maximum aantal vierkante meters aan bijgebouwen in je tuin staan? Dan mag er niet ook nog een mantelzorgwoning bijgeplaatst worden. Je mag uiteraard dan wel een bestaand bijgebouw ombouwen tot mantelzorgwoning. In het buitengebied zijn er in deze situatie echter nog wél mogelijkheden. Is het maximum aantal bijgebouwen op het achter bereikt? En woon je in het buitengebied? Dan mag je alléén tbv de mantelzorgwoning nog maximaal 100M2 bijplaatsen.
Mantelzorgverklaring
Wij adviseren om in ieder geval een mantelzorgverklaring in huis te hebben voor het geval de gemeente hier om vraagt. Klik hier voor de verklaring die de huisarts of wijkverpleegkundige kan ondertekenen.
Kosten
Mantelzorgwoningen worden gemaakt vanaf €50.000/60.000 tot wel €150.000. Alles is afhankelijk van de luxe die u wilt, de omvang en of u een woning speciaal voor uzelf laat maken. Sommige bouwers hebben ook standaard-woningen, die lager in prijsklasse zijn.
Er komen steeds meer aanbieders bij die ook mantelzorgwoningen verhuren, denk aan Boxtom.nl of 20FTconcepts.nl. Dan hoef je de mantelzorgwoning niet te kopen.
Ook komt het steeds vaker voor dat mantelzorgwoningen worden doorverkocht. Er is een tweede hands markt aan het ontstaan voor mantelzorgwoningen. Handig, voor als je minder geld te besteden hebt.
Let op de ervaring die de bouwers hebben met het bouwen én plaatsen van mantelzorgwoningen. Sommige bouwers hebben adviseurs in dienst, die ook een deel van het regelwerk met de gemeente uit handen kunnen nemen. Let op levertijden, op hun service, bereikbaarheid en op hun kennis van zaken.
Uitgebreide brochure van MantelzorgNl
MantelzorgNl heeft een uitgebreide brochure gemaakt over de mantelzorgwoning: wat is het, wat zijn alle voorwaarden, welke financiële gevolgen heeft het samenwonen met je naaste in de tuin, wat regel ik met de notaris en een stappenplan. Deze is hier te bestellen. Ook kun je bellen met de Mantelzorglijn van MantelzorgNL. Een medewerker neemt dan jouw persoonlijke vragen over de mantelzorgwoning met je door. De Mantelzorglijn is te bereiken op werkdagen van 9-17 uur op: 030-760 60 55.
Gebruiksaanwijzing van uw naaste
Soms ontkomt u er als mantelzorger niet aan om de zorg even uit handen te geven, dit is niet altijd een keuze. Bijvoorbeeld wanneer u zelf een operatie moet ondergaan. De zorg kan dan uit handen worden genomen door familie, vrienden een vrijwilliger of professionals.
Wie u ook kiest, diegene moet natuurlijk wel weten welke zorg er nodig is en hoe die zo goed mogelijk aansluit bij uw zorgvrager. Om daarbij te helpen is er door MantelzorgNL een “checklist” (een soort gebruiksaanwijzing) gemaakt die u zelf in kunt vullen.
Ook als u niet gepland heeft om de zorg uit handen te geven kan deze checklist handig zijn. Bijvoorbeeld wanneer u iets overkomt. Stel u valt van uw fiets, moet naar het ziekenhuis en de persoon die u verzorgt is alleen thuis. Dan moet meteen duidelijk zijn dat er iemand op u wacht. Het is handig als u dan een briefje in uw portemonnee hebt waarop staat; “Ik ben mantelzorger! In geval mij iets gebeurt neemt u dan z.s.m. contact op met ………” U kunt hier een telefoonnummer opzetten van een naaste of een hulpverlener (zoals de doktersassistente). Zorg dat deze tussenpersoon de checklist heeft, dan kan diegene gemakkelijker hulp over (laten) nemen.
Contact
Onze ervaring als mantelzorgconsulent is dat er in veel gevallen geen kant en klare antwoorden bestaan, maar dat het goed is om per situatie te zoeken naar passende antwoorden. Wij helpen u hierbij. Neem vrijblijvend contact met ons op.
Hoeveel mantelzorgers zijn er eigenlijk in Nederland?
- Eén op de drie Nederlanders geeft informele hulp (mantelzorg of vrijwillige hulp).
- Er zijn 4 miljoen mantelzorgers in Nederland, daarvan helpen 610.000 mensen langer dan drie maanden en meer dan 8 uur per week.
- Eén op de tien mantelzorgers is zwaar belast; één op de drie verliest weleens het geduld.
- Vijf op de zes mantelzorgers heeft betaald werk (18 – 64 jarige).
- Eén op de zes werkenden is mantelzorger.