Mantelzorger en jeugd

Jonge mantelzorgers zijn kinderen en jongeren tot 24 jaar die opgroeien met een langdurig ziek, verslaafd, lichamelijk of verstandelijk beperkt of psychisch ziek familielid, thuis of in de directe omgeving. Dit kan een ouder, broer of zus zijn, maar ook een ander familielid, zoals een opa of oma. Jonge mantelzorgers hebben meer taken en verantwoordelijkheden dan gemiddelde kinderen. Zij verzorgen bijvoorbeeld het huishouden (boodschappen doen, schoonmaken), doen verzorgende taken als koken, wassen, aankleden, medicijnen verzorgen, vullen formulieren in en/of hebben gesprekken met hulpverleners.

De meeste belasting voor jongeren zitten in het emotionele aspect;

• Emotionele verzorging (troosten, afleiden, praten over “grote mensen problemen”, niet tot last zijn);
• Verantwoordelijkheidstaken (regelen huishouden, woordvoerder zijn, uitleggen aan anderen om conflict te voorkomen). De jeugdige in de rol van de ouder (parentificatie) kan destructief worden.
• Onvoorspelbaarheid ziekte (vraagt om flexibiliteit);
• Schaamte;
• Geen antwoord op de vraag of zij het ook kunnen krijgen.

Hoe stress de ontwikkeling van de hersenen van kinderen beïnvloedt.

Ben jij als professional werkzaam in het sociaal domein, onderwijs of zorg? Of begeleid je kinderen? Dan is het goed om te weten wat stress met de ontwikkeling van het kinderbrein doet en hoe jij een kind kan helpen. Ook in Nederland zijn er kinderen die onder zeer moeilijke omstandigheden opgroeien: kinderen die worden verwaarloosd, mishandeld of misbruikt, die opgroeien met een ouder met ernstige psychische- of verslavingsproblemen of bij wie de scheiding van hun ouders met veel geschreeuw en geweld gepaard gaat. Allemaal omstandigheden die langdurig stressvol zijn voor kinderen en grote gevolgen kunnen hebben voor hun ontwikkeling.

Bekijk deze animatie van Augeo en Stichting Kinderpostzegels, over Window of Tolerance.  Steun van een betrouwbare volwassene is cruciaal om schade te helpen voorkomen. Door kinderen positieve ervaringen te laten opdoen en hen te helpen zich bij jou veilig te voelen, versterk jij hun natuurlijke veerkracht.

Eén op de vier jongeren is mantelzorger, dit komt uit cijfers van het SCP en de jeugdmonitor van de GGD Rotterdam (2009).

Zijn het kansrijke of kansloze jongeren?

Jonge mantelzorgers kunnen met name op latere leeftijd problemen ontwikkelen. Vooral preventief werken is belangrijk! De jonge mantelzorger kan bijvoorbeeld meer moeite hebben met relaties en seksualiteit, te maken krijgen met een verstoorde loopbaan op school of in het werk en is vaker depressief. Jongeren met een psychisch zieke of verslaafde ouder scoren daarbij beduidend hoger met gezondheids- en gedragsproblemen, gebrek aan ondersteuning en ouderbetrokkenheid dan andere jonge mantelzorgers.

Ondersteuning aan ouders

Gezinsgerichte ondersteuning om te helpen communiceren in plaats van interpreteren. Ouders kunnen ook voor zichzelf mantelzorgondersteuning krijgen. Het gezin moet zelf leren met emoties om te gaan.

Help de jonge mantelzorger op weg

Een jonge mantelzorger op weg helpen? Bekijk onze flyer voor jonge mantelzorgers of de filmpjes op Bikkelseducatie.nl. Laat een jonge mantelzorger vrijblijvend op gesprek gaan bij de mantelzorgconsulent. Dit geeft inzicht en erkenning. De mantelzorgconsulent gaat met de jongere (eventueel met ouders erbij) verkennen wat hij of zij nodig heeft.